Nowelizacja ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych 2020
W dniu 31 sierpnia br. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał ustawę z dnia 14 sierpnia 2020 r. o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw. (numer druku: 535)
Poniżej przedstawiamy informacje na temat najważniejszych regulacji nowelizacji.
A. ŚWIADCZENIE WYRÓWNAWCZE
I. Zasady przyznawania świadczenia wyrównawczego:
1. Prawo do świadczenia wyrównawczego przysługuje osobie posiadającej potwierdzony status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, która pobiera emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy w kwocie niższej niż 2.400 zł brutto miesięcznie.
2. Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2.400 zł a kwotą pobieranej emerytury lub renty.
3. Przez kwotę emerytury lub renty rozumie się wysokość pobieranej emerytury lub renty brutto lub sumę tych świadczeń, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem dodatku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń.
4. Kwota bazowa (2.400 zł) ulega podwyższeniu w terminach i na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
5. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, uwzględnianą od tego terminu przy obliczaniu wysokości świadczenia wyrównawczego kwotę bazową.
6. W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości pobieranych świadczeń emerytalnych lub rentowych, świadczenie wyrównawcze podlega z urzędu ponownemu obliczeniu w taki sposób, aby łączna kwota pobieranych świadczeń, wraz ze świadczeniem wyrównawczym, nie przekroczyła miesięcznie kwoty bazowej (2.400 zł).
II. Procedura przyznawania świadczenia pieniężnego:
1. Decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydają i świadczenia te wypłacają organy wypłacające emeryturę lub rentę.
W razie zbiegu prawa do świadczeń emerytalnych i rentowych, wypłacanych przez różne organy właściwe, decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydaje i świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
2. Postępowanie w sprawie świadczenia wyrównawczego wszczynane jest na wniosek osoby uprawnionej.
Wniosek o przyznanie świadczenia wyrównawczego zawiera: imię lub imiona oraz nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL albo innego dokumentu, potwierdzającego tożsamość, dane teleadresowe: adres miejsca zamieszkania lub adres korespondencyjny, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej, nazwę banku i numer rachunku bankowego lub nazwę spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej i numer rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, na który ma zostać wypłacone świadczenie wyrównawcze.
3. Do wniosku, o którym mowa powyżej dołącza się:
• dokumenty potwierdzające nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych,
• dokument potwierdzający prawo do emerytury i renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych - w przypadku osób uprawnionych do takich świadczeń.
III.
III. Wypłata świadczenia wyrównawczego:
1. Wypłata świadczenia wyrównawczego następuje wraz z wypłatą emerytury lub renty.
2. Na wniosek osoby uprawnionej do świadczenia wyrównawczego, zamieszkałej zagranicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub w państwie, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur lub rent, świadczenie wyrównawcze wypłaca się z emeryturą lub rentą, w państwie zamieszkania, na rachunek bankowy tej osoby za granicą lub w innej formie wskazanej przez organ emerytalny lub rentowy, w terminach i trybie ustalonym przez ten organ. Wypłata dokonywana jest w walucie wymienialnej.
Przepis ten stosuje się również do osób uprawnionych do świadczenia wyrównawczego, zamieszkałych za granicą w państwie, z którym Rzeczypospolitej Polskiej nie łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur i rent.
B. ULGI PRZY PRZEJAZDACH ŚRODKAMI KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ ORAZ PRZY PRZEJAZDACH W KOMUNIKACJI KRAJOWEJ ŚRODKAMI PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO
Osobom uprawnionym przysługuje ulga taryfowa w wysokości 50% przy przejazdach środkami komunikacji miejskiej
oraz
51% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego, w tym kolejowego w 1 i 2 klasie pociągów osobowych i pospiesznych oraz autobusowego w komunikacji zwykłej i przyspieszonej – na podstawie biletów jednorazowych oraz kolejowego w 2 klasie pociągów innych niż osobowe i pospieszne – na podstawie biletów jednorazowych.
Osoba uprawniona do ulgowego przejazdu, korzystająca z przejazdu w klasie 1, obowiązana jest do uiszczenia dopłaty w wysokości stanowiącej różnicę między należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 1 a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2.
C. DOTACJE NA WYKONYWANIE ZADAŃ OPIEKUŃCZYCH NA RZECZ DZIAŁACZY OPOZYCJI ANTYKOMUNISTYCZNEJ ORAZ OSÓB REPRESJONOWANYCH Z POWODÓW POLITYCZNYCH.
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych może zlecić organizacjom pozarządowym na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz.1057) wykonywanie zadań opiekuńczych na rzecz osób uprawnionych.
Szczegółowe informacje na temat dotacji udzielanych przez Szefa Urzędu znajdują się na stronie internetowej pod adresem: http://www.kombatanci.gov.pl/pl/urz%C4%85d/dotacj…
D. OBJĘCIE UBEZPIECZENIEM ZDROWOTNYM
1. Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych niepodlegający ubezpieczeniu społecznemu w Rzeczypospolitej Polskiej lub niepobierający emerytury lub renty.
2. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje z dniem złożenia Szefowi Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oświadczenia o niepodleganiu przepisom o systemie ubezpieczeń społecznych i braku innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, a wygasa z dniem ustania tych warunków.
3. Osoba uprawniona składa co miesiąc w terminie do 20-tego każdego miesiąca oświadczenie o niepodleganiu przepisom o systemie ubezpieczeń społecznych i braku innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.
Formularze wniosku o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym oraz oświadczenia o niepodleganiu przepisom o systemie ubezpieczeń społecznych i braku innego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym zostaną zamieszczone na stronie internetowej www.kombatanci.gov.pl w zakładce: „Formularze” po ogłoszeniu nowelizacji w Dzienniku Ustaw.
E. ZWOLNIENIE POMOCY PIENIĘŻNEJ SPOD EGZEKUCJI KOMORNICZEJ
Egzekucji nie podlegają kwoty jednorazowej lub okresowej pomocy pieniężnej przyznawanej przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
F. WEJŚCIE W ŻYCIE NOWYCH PRZEPISÓW
Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Plik do pobrania: Informacja o nowelizacji 2020.doc